Gorki

Gorki trafnie określił nastroje lat przełomu: niechętny stosunek do mistycznych wzlotów symbolistów i eschatologicznych oczekiwań, do skrajnego subiektywizmu i abstrakcyjnej koncepcji człowieka wyizolowanego z konkretnej rzeczywistości historycznej, zwrot do codzienności z jej realnymi problemami. Proces ten wyraźnie zaznaczył się w poezji, w twórczej praktyce akmeistów i futurystów. Wycisnął też piętno na prozie. W literaturze człowiek ?z powrotem odzyskiwał swe powiązania z życiem społeczeństwa, społeczno-historyczną motywację swoich poglądów i czynów. Powyższy proces nie świadczył jednak o odrodzeniu tradycyjnego realizmu obyczajowego. Po nowatorskich osiągnięciach symbolizmu powrót do starej poetyki był już niemożliwy. W pierwszym dziesięcioleciu XX wieku zaczęła kształtować się nowa metoda artystyczna ? neorealizm. ?Obecnie ? pisał poeta Maksymilian Wołoszyn ? kiedy zakończyła się walka o hasła symbolizmu i przewartościowano z punktu widzenia symbolu wszystkie zjawiska w literaturze, dojrzała konieczność stworzenia nowego realizmu, opartego na fundamencie symbolizmu”28. Neorealizm miał być ?twórczą kombinacją” i ?słowem jednoczącym”, które powinno ?zespolić w jedną całość” 29 realizm i modernizm.